Trầm cảm khi mang thai và sau khi sinh: có thật không?
Trước khi sinh em bé, tôi đã từng nghe vài trường hợp bạn bè và người quen trải qua hội chứng trầm cảm sau khi sinh. Mỗi người một cấp độ và triệu chứng khác nhau, chẳng ai giống ai. Tôi cũng đã từng tự hỏi rằng việc này có thật như vậy hay chỉ là do nhiều người tự biên tự diễn… cho đến khi mình thật sự trải qua.
Tôi chỉ muốn nói rằng trầm cảm khi mang thai và sau khi sinh là có thật nhưng không đến nỗi ghê gớm như nhiều người nói, chỉ cần bạn sẽ cần chuẩn bị tinh thần thì mọi việc sẽ ổn.
Trầm cảm: nguyên nhân là do đâu?
Đối với tôi, trầm cảm là căn bệnh tâm lý, xuất phát từ việc cảm thấy mình đơn độc và lạc lõng trong cuộc sống này từ đó đưa đến nhiều suy nghĩ tiêu cực làm ảnh hưởng đến tinh thần, niềm tin, cách nhìn về cuộc sống và cách đón nhận yêu thương, quan tâm từ người khác.
Bạn chẳng cần đợi đến lúc mang thai hay sinh xong mới trầm cảm mà trong cuộc sống nhật thường, mọi trạng thái cô đơn, lạc lõng đều dễ dàng gây nên trầm cảm nhưng tùy ở mức độ nặng nhẹ.
Con người trầm cảm khi họ mất niềm tin vào con người, vào cuộc sống. Cho nên với phụ nữ khi mang thai, trầm cảm sẽ xảy ra khi họ bị mất niềm tin và cảm thấy đơn độc.
Niềm tin đó là gì? Là niềm tin với bản thân, với người bạn đời, kể cả với những người xung quanh. Khi mang thai, bạn sẽ trải qua rất nhiều cung bậc cảm xúc từ lúc bắt đầu đến lúc đứa bé lớn lên từ từ trong bụng, từ niềm vui lúc que 2 vạch đến nỗi lo chồng chéo về sự phát triển của bào thai rồi việc chăm sóc cho đứa trẻ, cũng như việc người bạn đời ủng hộ bạn đến thế nào. Công việc cũng góp phần vào trầm cảm nếu việc mang thai gây cản trở nhiều về năng suất làm việc của bạn, ảnh hưởng đến tương lai.
Một trong những điều mà tôi cho rằng mang lại ảnh hưởng lớn đến tâm trạng của phụ nữ là việc thay đổi vóc dáng trong lúc mang thai và sau khi sinh. Đó là hình ảnh cơ thể chuyển đổi từ body gọn gàng sang cặp đùi gà lúc nào 2 chân cũng dính vào nhau khi di chuyển, đến cái bụng phình to không thể mặc được gì ngoài những chiếc đầm ngoại cỡ. Trong khoảng 3 tháng đầu, tôi đã phải luôn tắt hết đèn trong nhà và tránh xa gương mỗi khi thay đồ vì không dám nhìn mình trong gương.
Hơn thế, thực tế đã xảy ra nhiều trường hợp là khi phụ nữ bị thay đổi vóc dáng, người bạn đời của họ cũng thay tâm đổi tánh đi tìm “món ngon” ở nơi khác. Dù hiểu rằng vợ mình đang mang nặng đứa con trong bụng, họ vẫn không hoàn toàn chấp nhận vóc dáng “mới” này cùng bộ dạng xuề xòa của vợ. Chưa kể rằng khi mang thai bạn còn có nhiều thói xấu “cản không kịp” như mùi hôi cơ thể không biết ở đâu ra, đánh rắm không kiểm soát… làm như mình mất hẳn cái duyên “con gái”.
Nguyên nhân thứ hai là sự thờ ơ, vô tình của người xung quanh, kể cả chồng, gia đình hay bạn bè thân thiết. Mang thai là giai đoạn phụ nữ cần sự hỗ trợ về tinh thần rất lớn. Gánh nặng mang trong mình một “con người” và trách nhiệm to lớn về việc đảm bảo cho sự phát triển khỏe mạnh của sinh linh bé nhỏ luôn là ám ảnh trong đầu. Những gì bạn ăn, làm hay suy nghĩ đều trực tiếp ảnh hưởng đến bào thai, và kỳ lạ thay là đứa bé có sợi dây kết nối chặt chẽ để cùng trải qua cảm xúc y như bạn. Sẽ có nhiều lúc bạn buồn khóc hay stress nhưng không thể nào biết cách chia đôi cảm xúc để con không bị ảnh hưởng. Và làm sao để chia đôi cảm xúc trong cùng một cái đầu, một trái tim là điều hoàn toàn không hề dễ dàng, nếu không nói là “không thể nào được”.
Phụ nữ khi mang thai đặc biệt nhạy cảm, rất dễ khóc, dễ cười, dễ bị xúc động trước mọi tình huống. Cảm xúc của bạn đôi lúc không do bạn tự chủ được nên sẽ luôn dẫn đến nhiều hành động “thiếu suy nghĩ” hay “ngu xuẩn” mà sau này nghĩ lại bạn cũng chả hiểu tại sao khi ấy mình lại làm như vậy.
Trầm cảm: làm sao để giải quyết?
Sẽ rất dễ dàng khi người khác nói với bạn “cố gắng lên, rồi mọi thứ sẽ qua”. Mỗi lần nghe nói thế, tôi lại tự hỏi “qua là qua thế nào?”. Họ không trải qua những gì bạn đang gặp phải, họ không là bạn thì làm sao hiểu được. Tuy nhiên, bạn cũng sẽ không có cách nào khác để giải quyết bằng việc tự trấn an mình để vượt qua. Tôi cũng đã từng trải qua khoảng thời gian “kinh khủng nhất” khi mang thai, một mình đối mặt với rất nhiều vấn đề, từng đã có nhiều suy nghĩ tiêu cực thoáng qua. Những khi ấy, tôi tự nói với mình rằng “cuộc sống này không có gì là mãi mãi, không ai vui suốt đời, cũng không ai đau khổ mãi mãi, mọi thứ đều sẽ đến rồi đi, tất cả đều chỉ là tạm thời, hãy nghĩ đến lúc cái tạm thời này chấm dứt để bước sang một cái tạm thời khác.” - “Everything is temporary. Period.”
Và chỉ cần như thế, tôi cố gắng “set mindset” sang việc hướng đến ngày mai nào đó, mọi thứ sẽ khác đi.
Có một câu mà một người bạn đã từng nói với tôi, câu nói ấy đi theo tôi từ giai đoạn tăm tối nhất đến tươi sáng nhất, đó là : “Khi bạn rơi xuống hố sâu của đau khổ, đó là lúc bạn sẽ đi lên. Nhưng khi bạn ở trên đỉnh cao của sung sướng cũng sẽ là lúc bạn đi sắp đi xuống. Cuộc sống luôn công bằng nên chúng ta sẽ không bao giờ có được tất cả hay mất đi tất cả.” Đây không phải là một câu nói mang tính tích cực hoàn toàn nhưng nó vạch trần sự thật để chúng ta mạnh dạn đối mặt và tự cân đo cảm xúc, hi vọng, niềm tin, mơ ước để không quá viễn vông gây thất vọng tràn trề.
Trầm cảm: có phải ai cũng bị?
Tôi không dám trả lời câu hỏi này vì tôi không biết hết tất cả phụ nữ. Nhưng tôi nghĩ rằng “chỉ sống trong chăn mới biết chăn có rận.” Vì thế đừng chỉ nhìn những hình ảnh tươi đẹp trên Facebook, đọc hay nghe những câu chuyện chia sẻ đầy ngôn tình của những phụ nữ khác để chạnh lòng và so sánh rồi lại buồn bã.
Đôi lúc, bản thân tôi cảm thấy việc liên tục chia sẻ những niềm hạnh phúc của mình lên MXH là một điều hơi “ác” với những người không may mắn vì sẽ làm cho người ta không khỏi chạnh lòng. Ai cũng có niềm vui và nỗi buồn riêng, hãy cất giữ cho riêng mình sẽ hay hơn là đưa hết lên cho thiên hạ xem/đọc và xuýt xoa. Chưa kể việc tốn năng lượng để tạo “content” cho người khác like cũng làm cho bạn xao nhãng điều quan trọng nhất là tập trung vào “well-being của bản thân” để mình thật sự trân trọng và thẳng thắn đối mặt cảm xúc của mình thì mới dễ dàng vượt qua, hơn là “sống ảo” để sa đà vào những cái like, comment của “thiên hạ”. Bạn biết rồi đấy, bạn bè thật không sống trên FB. Trong những lúc tôi gặp khó khăn và cần sự gíup đỡ nhất thì tôi được những người bạn cả năm chẳng hề like 1 cái status nào túc trực ở bên lo lắng cho từng miếng ăn, giấc ngủ.
Không hẳn ai cũng trầm cảm nhưng họ cũng có lúc này lúc khác, không ai hoàn toàn tươi đẹp hạnh phúc như mạng xã hội đang vẽ ra trước mặt bạn.
Chỉ cần bạn sống thật và dám đối đầu thì bạn sẽ thật sự mạnh mẽ vượt qua và tìm thấy bình yên.
Hạnh phúc là ở đời thật chứ không nằm trên MXH, bạn nhớ nhé.
Kommentare